کشور ما در طول تاریخ خود همواره مهد پرورش بزرگان بسیاری بوده است که عمر خود را صرف پیشرفت علم و فرهنگ و هنر ایرانی کردهاند. شهر چادگان هم از داشتن انسانهایی بزرگ و فرهیخته مستثنی نیست. در ادامه به معرفی دو انسان بزرگ و فرهیخته این شهر خواهیم پرداخت.
حاج مصطفیقلی خان از چهرههای برجسته و محبوب چادگان در گذشته بوده است. وی بخاطر شجاعت و کارآزمودهگیش زبانزد بوده که از درجات پایین فرماندهی فوج فریدن به سرهنگی و سپس به امیرپنجهای میرسد. او توانست در مدت خدمتش رتبههای نظامی مثل یاور دومی را در جنگ علیه متجاوزین انگلیس در اشغال جزیرهی خارک را بدست آورد. وی علاوه بر حاکمیت بر منطقه فریدن در مقطعی از زمان حاکمیت خوانسار، گلپایگان، خمره، کمره و بوشهر را نیز برعهده داشت.
او علاوه بر فعالیتهای سیاسی که در آن زمان داشت، اقدامات فرهنگی و عمرانی مانند ساخت مسجد جامع چادگان و پایهریزی خانه معظم الملک که از مهمترین آثار به جامانده از دوران قاجار است را نیز به انجام رساند و پس از آن توسط فرزندش جعفرقلی خان معظم الملک تکمیل گردید.
برپایی دو عصارخانه، یکی در چادگان و دیگری در رزوه که احتمال دارد پدرش امامقلی خان ساخته باشد از دیگر اقدامات و فعالیتهای عمرانی خانواده مصطفیقلی خان است. در حال حاضر از عصارخانه چادگان یک سنگ اصلی وجود دارد که آن را برای بازدید عموم در پارک آبشار این شهر قرار دادهاند.
مصطفیقلی خان، انسانی معتقد به خدا بود که در آبادانی چادگان نقش بهسزایی داشت. او سرانجام در سال 1275 شمسی فوت شد و مانند پدرش، پیکرش به نجف منتقل و در حرم حضرت علی(ع) در جوار ایوان وارسی به خاک سپرده شد.
ملّامحمدصالح منسوب به فریدنی در سال ۱۲۰۳شمسی در یک خانوادهی روحانی در حوالی چادگان به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتداییش را در نزد پدرش ملّا ابراهیم فراگرفت و از همان دوران کودکی با علوم باطنی و عرفانی آشنا شد و بعد از آن به مشهد و اصفهان مهاجرت کرد.
او برای تحصیلات خود به مشهد سفر کرد و در آنجا به گروه شاگردان حاج ملّا هادی سبزواری ملحق شد. وی همچنین در مدت تحصیلش در مشهد در خانهی حاج ملّا هادی اقامت داشت و در این مدت کتاب شرح منظومه که در نزد ملّا بود را با خط خود نگارش کرد. وی پس از وفات استادش حاج ملّا هادی، به اصفهان بازگشت و در آنجا با کمک آقا محمدکاظم اصفهانی ملقب به شیخ زین الدین وارد حوزهی فقه و سلوک شد.
او در اصفهان گاهی تدریس میکرد و برخی اوقات را در چادگان میگذراند. مکتب درس ملّامحمدصالح در اصفهان برپا بود و افراد زیادی از جمله حاج میرزا نصراالله بهشتی معروف به ملک المتکلمین در محضر ایشان بهره بردند. ملّاصالح علاوه بر تحصیل و تدریس در مشهد و اصفهان، به امور شرعی و دینی در زادگاهش نیز پرداخت و در آخر وی در سن 90 سالگی و در سال 1291 حیات را بدرود گفت و در قبرستان شهدای گمنام چادگان مدفون شد.
آقا سید ابوالفضل فصیحی از روحانیون پرآوازه دوره قاجار و مشروطه بوده و در بین مردم محبوبیت داشته است. وی از دانش علمی و فقهی بالایی برخوردار بوده و در جنبشهای انقلابی زمان مشروطیت نقش داشته است. او در سال 1298 شمسی در دوران احمدشاه قاجار از دنیا رفت و اکنون در قبرستان شهدای گمنام چادگان دفن است.
یکی دیگر از علمای دوران مشروطه و بعد از آن چادگان، ملا غلامحسین ربانی بوده که در مکتب جهانگیر خان قشقایی به علم آموزی پرداخت است. وی در سال 1333 شمسی دار فانی را وداع گفت و تا آخر عمرش همانند استادش جهانگیرخان تغییر لباس نداد. او در تکیه صاحب روضات اصفهان به خاک سپرده شده است.
از دیگر روحانیهای اهل چادگان، حاج سید اسدالله انالوجهای بوده که اصالتش به انالوجه از روستاهای بخش مرکزی چادگان برمیگردد. این روحانی در زمان حاکمیت ناصرالدین شاه میزیسته و به دلیل لطفی که صدراعظم آن زمان، میرزا آقا خان نوری به وی داشته است دستوری را به حاکم آن زمان منطقه میدهد تا از این روحانی مالیات گرفته نشود.
چادگان علاوه بر روحانیون مکتب علم و فقه، از داشتن مشاهیر فرهنگی نیز دور نبوده است. سید محمد شهیر فریدنی منسوب به آتش از مشاهیر چادگان در زمینه فرهنگ، ادب و شعر در گذشته بوده است. وی در دورهی فتحعلی شاه و در سال 1186 در چادگان به دنیا آمد در آنجا بزرگ شد. گفتهاند که او با علوم دیگری نیز آشنایی داشته و مدتی را به نیابت صدارت اصفهان گذرانده است. وی در سال 1290 شمسی از دنیا رفت.
میرزا عزیزالله خانی فرزند محمدحسن خانی، متخلص به محتاج از شعراء و فرهنگیان چادگان در قرن چهاردهم هجری بوده است. وی در سال 1257 شمسی در چادگان به دنیا آمد و در خدمت ملاّ علی میرزا و ملاّ صالح بن ابراهیم درس خواند و مدتی بعد در گروههای فریدن به نویسندگی مشغول شد. او اولین معلم در سیستم جدید آموزشی بود که شاگردان بسیاری در مکتب و کلاس او به علم آموزی پرداختهاند. او پس از حدود پنجاه سال تعلیم و تربیت، در سال 1338 شمسی چشم از جهان فرو بست.
غلامحسین فیضاللهی از برجستهترین میناسازان و نامداران ایرانی در زمینه صنایع دستی است که در سال 1307 در چادگان به دنیا آمد. وی نزدیک 60 سال در رشته میناسازی فعالیت کرد و در این مدت آثار نفیسی را از خود به جای گذاشت که برخی از این آثار هم اکنون در موزههای مختلف نگهداری میشوند. این استاد مشهور ایرانی در سال 1376 در اصفهان درگذشت و در قطعه نامآوران باغ رضوان اصفهان دفن شد.
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با مشاهیر و بزرگان چادگان و فعالیتهای آنها آشنا کنیم. برخی از این بزرگان، قدیمی و بعضی دیگر مربوط به دوره معاصر بودند. بدون شک نام تعدادی از آنها را برای اولین بار بود که میشنیدید، بنابراین خواندن این مقاله جهت شناخت بیشتر آنان خالی از لطف نیست.
ارسال دیدگاه